انتظار برای مصاحبه برندگان لاتاری ۲۰۱۳

[امیر مهاجر]

...
بحث جالبی که هست این که چه طور می شه توضیح داد بیشتر از 50% افراد دارای معافیت هستند؟
اگر فرض کنیم برنده های لاتاری یک برش از جامعه بزرگ مردان بالای 18 سال ایرانی هستند آیا می شه این رو به جمعیت کشور تعمیم داد و گفت که 50% خدمت نمی کنند؟
یا اینکه نه باید به این نتیجه برسیم که این اعداد نشون می ده که برنده های لاتاری دارای شاخصه هایی هستند که کمی اون ها رو از جامعه بزرگ تر کشور جدا می کنه. مثلا بیشتر از شهرهای بزرگ هستند نه روستا ها و شهرستان ها.
یا مثلا نتیجه گیری های گل و بلبلی مثل این که کسایی که می رند سربازی معمولا فکر مهاجرت از سرشون بیرون می ره؟!

من فکر میکنم افراد موجود تو جدول افشین دستکم تو دو مرحله فیلتر شدن و نمیتونن بعنوان یک نمونه از یک جامعه آماری به بزرگی افراد قبول شده که حدودا 6,000 نفر هستند بهشون استناد کرد.
مرحله اول اینکه این افراد در مهاجرسرا عضو هستند و این میتونه دلایل خاصی داشته باشه. چون عضو شدن در مهاجرسرا تصادفی نیست. آشنا بودن با اینترنت و اهل جستجو بودن و پیدا کردن منابعی برای مطالعه درباره لاتاری. یا داشتن یک آشنا که تجربه مهاجرسرا رو داشته باشه (باز هم بدلایل مشابه) پس فیلتر اول یه فیلتر خاصه و انتخاب تصادفی نمونه آماری نیست. مثل این میمونه که بخوایم روی سلامت جسمی افراد یک جامعه مطالعه کنیم و نمونه ما دانشجوهای یک دانشگاه باشند که صد در صد نتیجه آمارگیری ما با واقعیت اختلاف فاحشی خواهد داشت.
مرحله دوم فیلتر اینه که از این افراد که تو مهاجرسرا هستند فقط عده معدودی اطلاعاتشون رو در اختیار افشین ما قرار دادند و اینهم ممکنه چندین دلیل روحی و روانی و احساسی و ... داشته باشه که این افراد رو متمایز میکنه. پس باز هم یه فیلتر دیگه که ما رو از واقعیت دور میکنه.
به نظرم تنها نتیجه آماری درست که میشه از روی این داده ها گرفت تنها از روی تحلیلهایی ممکنه که این فیلترها هیچ تأثیری روش نداشته باشند. مثلا جنسیت. اینکه بگیم چند به چند زن یا مرد قبول شدند. اونهم مشروط بر اینکه فرض کنیم که از دو فیلتر بالا زن و مرد با شانس مساوی رد شدند و به جدول افشین رسیدند. یا کلا در مورد این تحقیق کنیم که دلایل طولانی شدن کلیرنس به چه چیزهایی بستگی داره. مثلا سربازی، 3پاه بودن یا نبودن، خوندن رشته های خاص. شاید در اینگونه موارد تا حدی بتونه به ما کمک کنه.
حالا چرا این فیلترها کار رو خراب میکنند؟ چون مثلا کسی که شرایط خاصی داشته و تونسته معافی خودش رو بگیره! حالا یا بخاطر زرنگی یا باهوش بودن یا وارد بودن به قوانین و ... میتونه این خصوصیت فردیش توی میزان فعاللیتش در اینترنت هم تأثیر بگذاره و باعث بشه شانسش برای پیدا کردن مهاجرسرا و عضو شدن بیشتر بشه. این یه مثال بود. میشه هزاران نکته و اگر و اما توش آورد که صلاحیت جامعه نمونه ما رو از دیدگاه آمار زیر سؤال ببره.