درست بنویسیم

[kavoshgarnet]

من پیشترها کتاب زیاد می خواندم و از خواندن کتابهای خوب خسته نمی شدم. یادم می آید داشتم ترجمه یک کتاب رمان را می خواندم و در همان پاراگرافهای اول به جمله‌ای برخورد کردم که برای اولین بار در زندگیم کتاب را چنان با شدت پرت کردم که برگ برگ شد. آن جمله به این صورت ترجمه شده بود "یک تکه بزرگ گوشت برداشتم و آن را بلعیدم" این نشانه شروع یک ترجمه بد و اعصاب خرد کن بود. نوشته های بد نه تنها ممکن است مفهوم را به خوبی نرسانند بلکه باعث خوانده نشدن آن شوند. اما دوستانی که در اینجا جمع شده اند لزوما نویسنده و یا شاعر و استاد نیستند و کسی انتظار رعایت دقیق موارد نگارشی از آنان را ندارد همان گونه که خود بنده هم نمی توانم رعایت کنم. بنابراین همه دوستان سعی می کنند که مطالب را به دقت خوانده و متوجه شوند و در غیر این صورت با مطرح کردن سوالاتی مفهوم را متوجه شوند.

درست نویسی
اما بحث ما در این جا درست نویسی از نظر املایی در نوشتارهای محاوره‌ای است و بیشتر در وب کاربرد دارد. وقتی که کسی در چند پست پی در پی غلط املایی داشته باشد به عنوان مثال کلمه توجیه را "توجیح" بنویسد سایر دوستان کم کم تمایل به خواندن موضوعات این شخص را از دست می دهند و یا کسی که در امضایش دو تا غلط آن هم به مدت چند هفته داشته باشد، چگونه می تواند ادعا داشته و به دیگران در باره نگارش زیبای فارسی هشدار دهد؟

مدتی که من دقت کرده ام چندین اشتباه متداول در نگارشهای فروم ها و وبلاگ ها مشاهده می شود:
- استفاده از "ه" به جای کسره حذف شده. مثال: " این ماله منه" به جای "این مال منه" دقت کنید که در عبارت مزبور خود به خود "مال" با کسره "ل" خوانده می شود ولی به جای "منه" نمی توانیم "من" به کار ببریم چون با سکون "ن" خوانده می شود. در نوشتارهای محاوره ای بیشتر افعال با "ه" ختم می‌شوند مانند "می شه" و "بره" به جای "می شود" و "برود" که اینها متداول هستند و غلط نیستند. به این جمله توجه کنید: "نمی دونم ایراد از کامپیوتر منه یا آدرس سایت رو اشتباه تایپ کردی" در این مورد اگر بعد از "من" از "ه" استفاده نکنیم جمله بد خوانده می شود. در بعضی از موارد استفاده از "ه" حتی باعث عوض شدن مفعنی کلمه نیز خواهد شد مانند استفاده از "مثله" به جای "مثل" که کلا معنی دیگری دارد. فرمول کلی برای جلوگیری از این نوع اشتباه ها این است که هنگام تایپ مطلب توجه کنیم که اگر از "ه" در آخر کلمه استفاده نکنیم آیا به صورت ساکن خوانده می شود یا به صورت درست و در صورت نیاز از آن استفاده کنیم.
- به کلمه " مفعنی" در سطر هفتم از بند بالا دقت فرمایید این کلمه به تنهایی قابل درک و معنی کردن نیست اما در بین جمله مشخص می شود که "معنی" است. این نوع اشتباه ها بر اثر لرزش دست در تایپ به وجود می آیند. و نوع دیگری از اشتباه ها که خود من بسیار مرتکب می شوم؛ جا افتادن یک حرف از کلمه است. برای رفع این نوع اشتباه ها بهترین راه خواندن دوباره‌ی نوشته و ویرایش آن است.
- استفاده از "غ" به جای "ق" ، استفاده از "ظ"، "ض" و "ز" به جای همدیگر، استفاده از "ث" "ص" و "س" به جای یکدیگر و استفاده از "ط" به جای "ت" و برعکس. برای رفع این گونه اشتباه ها بهترین راه خواندن همیشگی روزنامه ها، مقالات سایتهای معتبر، کتابها، مجلات و ... می باشد. راه ساده تری که سعی کردم آزمایش کنم موتور جستجوگر گوگل بود که متاسفانه نتیجه ای نداشت به عنوان مثال کلمه "لزیز" را که وارد نمودم به اندازه ای این کلمه غلط در نوشته های مختلف استفاده شده است که موتور جستجوگر غلط بودن آن را تشخیص نمی دهد.
- بدترین غلط متداول هم استفاده از "ا" به جای "آ" در ضمیر "آن" می باشد که بسیار متداول اما بسیار زننده است.

تلاش می کنم در یک نوشتار دیگر به ادامه موضوع بپردازم و اشتباه های خودم را در نوشتن کمتر کنم.
بخش دوم

[payam_prz]

کاوشگر جان چه عجب من و شما در مورد یک موضوع با هم اتفاق نظر داریم

[rs232]

ممنون کاوشگر جان.
تنها چیزی که واقعا اعصاب من را خورد میکند این است که یک نفر بنویسد : " فک کنم"
متاسفانه این عبارت را که همان "فکر کنم" است زیاد در وبلاگهای مختلف دیده ام. اوایل گمان میکردم که اشتباه چاپی است ولی با تکرار زیاد آن متوجه شدم که ظاهرا یک نوع گویش جدید است که دارد رواج پیدا می کند.

[lexington]

با سلام
کاوشگر جان این وظیفه ای است که دست خودت را میبوسد و به نظرم وقتی در خود سایت و نه بطور پیام خصوصی غلطهای املایی را متذکر بشوید، دیگر دوستان هم در این یادگیری سهیم خواهند بود.

البته به شرطی که دوستان ناراحت نشوند و بدینوسیله از شما و دیگر دوستان عزیز خواهش میکنم که بدون هیچ نگرانی و با آسودگی خاطر، خطاها و اشتباهات لـُپی و دستی و خطی و املایی و رفتاری و عقیدتی و فکر ی و ... اینجانب را متذکر بشوند و بدینوسیله پیشاپیش تشکر خود را ابراز میدارم.

ممنون و متشکر ارادتمند حمید از نجف آباد ایالت میزوری

[indmehdi]

ضمن تشکر از کاوشگرنت عزیز که حرف دل منو زد.
البته بااجازه بزرگترها، منم اینو اضافه کنم که مهمه دستور زبان هم تا حدودی رعایت بشه. رعایت دستورزبان به سریعتر خوندن موضوع و درک کردن منظور نویسنده، کمک بیشتری میکنه.

برای شروع جمله ی «من پیشترها کتاب زیاد می خواندم» را به اینصورت اصلاح کردم؛
« پیشتر من زیاد کتاب می خواندم»!!!

[laili]

حالا میتونید یه کاری کنید همینی هم که بلدیم یادمون بره؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
مثل کلاغه که اومد راه رفتن کبکه رو یاد بگیره راه رفتن خودشم یادش رفت.....من که از وقتی این پست و خوندم دچار وسواس در تایپ و گرامر زبان شیرین فارسی شدم.....مثلا الان کبکه درسته یا کبک ؟من معمولا غلت املاعی ندارم ولی در جمله بندیها خب چرا......العان هم که دارم این و مینویسم دچار وصواص شدم

[kavoshgarnet]

آرش عزیز من هم از غلط هایی که می بینم اعصابم خرد می شود. ولی صحبت ما در اینجا درست نویسی در نوشتارهای محاوره ای است و اینجور موارد عادی است و من نه آن را رد و نه تایید می کنم. شما حتما با فرهنگ هیپ هاپ در آنجا آشنایی دارید و می دانید که آن فرهنگ ابتدا رد و سپس به عنوان یک فرهنگ آمریکایی پذیرفته شد. اصطلاحاتی مانند "فک کنم" و "کرتیم" اصطلاحات عامیانه ای هستند که بعضی ها از آن استفاده می کنند. اما اشاره ما به نوشتن غلط کلمات است که امیدواریم با ادبیات بسیار خوبی که شما دارید مرا در این زمینه (و به قول بعضی از دوستان "ضمینه") یاری کنید.

lexington گرامی من جسارت کردم در حضور شما دست به این کار زدم ولی امید یاری از شما استاد گرامی را هم دارم. اشتباه هایی که من در بالا اشاره کردم برداشت از پستهای همین سایت بود. اما من نمی توانم در حضور همه و با نام به آنها اشاره کنم ولی اگر دوستان به هر طریقی اشتباه های مرا یادآوری کنند ناراحت نمی شوم.

indmehdi عزیز سپاسگزارم (توجه کنید که سپاسگذارم نادرست است) من دیروز و امروز همه وقتم را برای خواندن منابع مربوط گذاشته ام ولی اگر امکان دارد، منبع حذف کردن این "ها" را برای من بنویسید چون من از این "ها" زیاد استفاده می‌کنم.

laili گرامی شما از معدود کسانی هستید که به نوشتن مسلط هستید و کسانی هم که نوشته های شما را نخوانده باشند گمان می کنند که در این دو سه خط شما چندین اشتباه از دستتان در رفته است.

[lexington]

ضمن تشکر
یه مورد که حتی در نوشتار محاوره ای باعث غلط خوانی میشود و در اوج خواندن مطلب ، یک ترمز درست و حسابی به من میزند، تلفظ عامیانه ی « را » است که باید « رو» خوانده شود ولی در زبان گفتاری ما فقط « و» را میشنویم .ولی اگر بهمین شکل نوشته شود، معمولا ً با حرف ربط واو(« و » ) اشتباه میشود.
مثال : شما باید «کتاب و» برای من بیارید.

از دوستان خواهشمندم که یا بصورت کتابی(را) و یا نوشتاری عامیانه(رو) بنویسند.
در ضمن کاوشگر جان ، میشه تلفظ صحیح کلمه ی « خیط شدن» به معنی ضایع و بور شدن را بفرمایید. سپاسگـــذارم !!! ببخشید خیلی خیلی سپاسگــــــــــــــــــــززززززارم.

[kavoshgarnet]

ممنونم که درباره "را" تذکر دادید من خیلی سعی کردم که در این مورد بنویسم ولی نتوانستم. دوست گرامی من همین الان داشتم بخش "واژه‌هایی با چند صورت املایی" را می خواندم ولی این کلمه را پیدا نکردم. ولی گمان کنم ضبط مختار آن همان است که شما نوشته اید.

[rs232]

این جمله کاوشگرنت به نظر من هیچ اشکالی ندارد "من پیشترها کتاب زیاد می خواندم"
ولی شیوه های مختلف نوشتن یک جمله با یک مفهوم خاص, در واقع سبک نگارش یک نویسنده است و روان و گیرا بودن متن به آن بستگی دارد.
مثلا جمله بالا را میشود به صورتهای زیر هم نوشت:
"من پیشترها زیاد کتاب میخواندم"
"من پیش از این خیلی کتاب میخواندم"
"پیشترها من زیاد کتاب میخواندم"
"پیش از این من زیاد کتاب میخواندم"
"پیش از این من کتاب زیاد میخواندم"
"پیشترها من کتاب زیاد میخواندم"
"من قبلا خوره کتاب بودم"
"من قبلا خیلی کتاب میخوندم"

شما برای اینکه یکی از عبارت های بالا را انتخاب کنید باید به آهنگ و سبک متن خودتان نگاه کنید تا ببینید کدام جمله روان تر و سلیس تر خوانده میشود. یک متن هم مانند یک بحر طویل دارای آهنگ و ریتم خاصی است که اگر از آن ریتم خارج شوید, خواننده مجبور خواهد شد کمی مکث کند تا آهنگ جدید متنتان را بیابد.

همین پاراگراف بالا را بخوانید و سعی کنید آهنگ نهفته در آن را تشخیص دهید.

بنابراین جمله های بالا اگر چه از نظر مفهوم یکسان است ولی انتخاب صحیح آنها در سلیسی متن شما بسیار مهم است.

متن کاوشگر نت بسیار سلیس و گیرا است و خواننده بدون هیچ زحمتی میتواند تا انتهای آن را بخواند.

[indmehdi]

با سلام مجدد،
در مورد معرفی منبع درخواستی باید بگم که من بصورت تجربی و با توجه به معنی کلمه نظرمو گفتم.
چون کلمه «پیش» به معنی «قبل» هست و وقتی که شما بخواهید اون رو بصورت تفضیلی بیان کنید، پسوند «تر» به اون اضافه میکنین و بعید میدونم برای جمع بستن، دیگه نیازی به «ها» باشه.
مثل کلمه بیش -------> بیشتر --------> بیشترها

البته همونطور که گفتم، من استاد ادبیات و دستورزبان فارسی نیستم.اگه اشتباه گفتم، شما اصلاح بفرمائید.

indmehdi عزیز سپاسگزارم (توجه کنید که سپاسگذارم نادرست است) من دیروز و امروز همه وقتم را برای خواندن منابع مربوط گذاشته ام ولی اگر امکان دارد، منبع حذف کردن این "ها" را برای من بنویسید چون من از این "ها" زیاد استفاده می‌کنم.

[seravin]

دوستان
پارسی را پاس داریم.

[hvm]

با تشکر از تمام دوستان گرانمایه
موارد زیادی از غلط املایی در فروم های ایرانی مشاهده میگردد که میشود بعصی از اونها رو بدبده اغماض نگریست و بعضی از آنها نیز به قصد و برای مقابله با تعریب لغات و واژه های پارسی توسط اساتید فن ابداع و اختراع شده تا همانگونه که اعراب لغات فارسی را معرب میکنند ما نیز لغات عربی را مفرس کنیم و یا اینکه در حد امکان لغات فارسی معرب شده را به حالت اول بازگردانیم مانند (حتا )به جای (حتی) و (حتمن)به جای (حتما)
گاهی غلط نوشتن نه تنها به خاطر لرزش دست بلکه به خاطر وجود جسم خارجی ریز در زیر کلید های کیبورد هست که باعث میشود یک حرف در تایپ سریع از قلم باز ماند .
تمام اینها و بعضی از اغلاط مصطلح و غیر مصطلح قابل تحمل هستند چون در هر حال این فارومها حالتی صمیمی تر از محیط رسمی دارند و در نوشتار غیر رسمی غلط املایی زیاد مطلب مهمی نیست
اما بعضی از غلط ها با اینکه در بعضی جاها متداول شده اند بشدت توی ذوق خواننده میخورد مانند اینکه بگوئیم انتخاباتها یا مدارکات یا مشکلاتها (یعنی جمع را دوباره جمع ببندیم و به این صورت بخواهیم لغت جدیدی اختراع کنیم )پس باید دقت کنیم که چنین اشتباهاتی را حتما تصحیح کنیم.
در فرصت بعدی میروم به سراغ ادبیات نوشتاری(بقول مرحوم ذبیح الله منصوری خود واژه ادبیات هم غلط است و باید نگاشته شود *ادب*) و امیدوارم بتوانم در حد امکان کمک کنم و از راهنمائیهای سایر دوستان نیز بهره مند گردیم.

---

با سلام مجدد،
در مورد معرفی منبع درخواستی باید بگم که من بصورت تجربی و با توجه به معنی کلمه نظرمو گفتم.
چون کلمه «پیش» به معنی «قبل» هست و وقتی که شما بخواهید اون رو بصورت تفضیلی بیان کنید، پسوند «تر» به اون اضافه میکنین و بعید میدونم برای جمع بستن، دیگه نیازی به «ها» باشه.
مثل کلمه بیش -------> بیشتر --------> بیشترها

البته همونطور که گفتم، من استاد ادبیات و دستورزبان فارسی نیستم.اگه اشتباه گفتم، شما اصلاح بفرمائید.

indmehdi عزیز سپاسگزارم (توجه کنید که سپاسگذارم نادرست است) من دیروز و امروز همه وقتم را برای خواندن منابع مربوط گذاشته ام ولی اگر امکان دارد، منبع حذف کردن این "ها" را برای من بنویسید چون من از این "ها" زیاد استفاده می‌کنم.

با تشکر فکر میکنم این (ها)بعنوان مبالغه در لفظ عامیانه جا افتاده است و همانطور که میدانیم مبالغه مرحله بعد از تفضیل هست

[kavoshgarnet]

نيچه در كتاب چنين گفت زرتشت مي گويد: «از نوشته ها همه تنها دوستار آن ام كه با خون خود نوشته باشند. با خون خود بنويس تا بداني كه خون جان است.»